Ook verdrietig zijn is aan etiquette gebonden. Talloze momenten heb ik me gedragen ‘hoe het heurt’ terwijl ik duizend keer liever iets anders wilde zeggen, doen of vragen. Dat sociaal wenselijk gedrag begon al in de voorbereiding van de begrafenis. De tekst op de rouwkaart was aan mij toevertrouwd. Al zeker een uur staarde ik naar de knipperende cursor op de computer. Want wat zet je op zo’n rouwkaart dat recht doet aan die ene persoon en het eindeloze verdriet dat je hebt? Welke woorden geven echt weer wat je als gezin voelt, maar zijn tegelijk ook netjes genoeg om op een kaart te drukken? Had ik een kaart mogen versturen waarop stond wat ik écht van mijn vaders dood vond, zonder rekening te hoeven houden met iets of iemand, dan was ‘ie zo klaar geweest. “Godverdomme wat een klotezooi, pappa is dood” of iets in die trant… Maar ja, dat kan dus niet. Dus werd het na lang zuchten en zwoegen een mooie, maar brave tekst. Godallemachtig, wat had ik graag eigenhandig een watermerk in die kaart willen stansen. Dat mensen die zwartgerande envelop openden, vluchtig de emotionele, maar keurige tekst lazen en dan ineens een grijze tekst verborgen in het papier opmerkten. Dan nieuwsgierig de kaart voor het licht hielden en de ware tekst ontdekten: “Pokkezooi! Jezus mina. Grote, gore shitzooi.”  Dat zou voor hen misschien ook de aarzeling wegnemen om niet de standaard ‘met innige deelneming-kaarten’ te sturen, maar te kiezen voor een exemplaar met een meelevende boodschap als ‘ WAT KUT!’ En zou ik die ontelbare sociaal verantwoorde gesprekjes (“Wat houd je je goed, wat ben je sterk!”) niet hebben hoeven te voeren. Dat vloekende watermerk in die rouwkaart leek mij eigenlijk wel de aanzet tot een echt gesprek. Tot echte, ongekunstelde, los van de sociale codes, meelevende woorden. Wat was dat fijn geweest in een tijd waarin je al zoveel moet en het gewoonweg teveel energie vergt je te gedragen ‘hoe het heurt’. Dus Monuta, Dela en al die andere bedrijven in de dodenbranche: ga gerust met mijn idee aan de haal.  Ik denk dat die enige mogelijkheid tot sociaal onwenselijk gedrag een hele populaire optie in het pakket zal zijn!